Inne materiały (10) – ws. protestów rolników przeciwko Europejskiemu Zielonemu Ładowi oraz wzmożonemu i niekontrolowanemu napływowi do Polski produktów rolnych z Ukrainy

Pracownicy Uniwersytetu Przyrodniczego w Poznaniu, prof. UPP dr hab. Wawrzyniec Czubak i prof. UPP dr hab. Benedykt Pepliński, wraz z wywodzącym się z naszej Uczelni prof. IRWiR PAN dr hab. Sławomirem Kalinowskim, są autorami raportu pt. Ziarno niezgody – analiza protestów rolniczych, opublikowanego w marcu 2024 r. przez Fundację Instytut Finansów Publicznych.
Dotyczy on jednego z kluczowych problemów ekonomicznych i politycznych ostatnich miesięcy, jakim jest wzmożony i nieskutecznie kontrolowany napływ do Polski produktów rolnych z Ukrainy oraz protesty polskich rolników – na których działalność w zakresie produkcji rolnej i zwierzęcej nakładane są rosnące ograniczenia w ramach tzw. Europejskiego Zielonego Ładu – przeciwko temu procesowi.
Autorzy raportu ukazują złożoność tych problemów i formułują następujące wnioski:

  1. Protesty rolnicze koncentrują się wokół żądań zaprzestania realizacji założeń
    Europejskiego Zielonego Ładu w rolnictwie oraz wprowadzenia całkowitego embarga
    na import produktów rolnych z Ukrainy. Jednak głównym czynnikiem niezadowolenia
    rolników jest pogorszenie się opłacalności produkcji.
  2. Całkowite embargo na produkty z Ukrainy nie byłoby skutecznym rozwiązaniem
    problemów rolnictwa, a może wywołać negatywne konsekwencje w wymianie
    handlowej w ogóle. Konieczne jest porozumienie między Polską a Ukrainą w sprawie
    handlu produktami rolnymi.
  3. Ceny produktów rolnych w Polsce są bardziej zależne od sytuacji na rynkach
    światowych niż od importu z Ukrainy. Nadprodukcja zbóż w Polsce i na świecie
    wpływa na ceny, czyniąc argumenty zwolenników embarga mniej przekonującymi.
    Analiza stanu zapasów zbóż w Polsce wskazuje, że import z Ukrainy nie miał
    decydującego wpływu na krajowe ceny, a skupienie się na modernizacji i poszukiwaniu
    nowych rynków zbytu byłoby bardziej efektywne.
  4. Strukturalne problemy polskiego rolnictwa, takie jak rozdrobnienie agrarne i produkcyjne,
    wymagają innych rozwiązań niż embargo, w tym integracji pionowej i poziomej
    czy też modernizacji i inwestowania w nowoczesne technologie.
  5. Oczekiwania rolników dotyczące embarga na produkty rolno-żywnościowe z Ukrainy
    i sprzeciwu wobec Europejskiego Zielonego Ładu znajdują odzwierciedlenie również
    w innych krajach UE, ale nie zawsze są zgodne z rzeczywistymi przyczynami trudności
    ekonomicznych.
  6. Saldo handlowe Polski z Ukrainą dla ogółu produktów jest dodatnie, a import
    produktów rolnych stanowi tylko niewielką część wymiany handlowej, co kwestionuje
    wpływ tego importu na całość sytuacji gospodarczej. Wprowadzenie embarga na
    produkty rolne z Ukrainy mogłoby spotkać się z reakcjami odwetowymi, co
    zaszkodziłoby polskim eksporterom.
  7. Zielony Ład, w tym ekoschematy, są przedstawiane jako zagrożenie, jednak stanowią
    część szerszej europejskiej polityki mającej na celu zrównoważony rozwój rolnictwa.
    Odpowiednie wdrożenie i dostosowanie do lokalnych warunków, w tym właściwe
    przygotowanie gospodarstw, mogłoby przynieść korzyści polskim rolnikom w dłuższej
    perspektywie.

Zapraszamy więc do lektury tej interesującej publikacji. Niech będzie ona inspiracją do dalszej, pogłębionej dyskusji nad przyszłością polskiego rolnictwa i bezpieczeństwa żywnościowego w naszym kraju i w Europie, w warunkach zwiększonego napływu produktów rolnych z Ukrainy.

Zamieszczamy ten raport na stronie naszej Organizacji Zakładowej NSZZ „Solidarność”, mimo, że nie dotyczy on bezpośrednio problematyki związkowej, ale ma dla niej doniosłe znaczenie – co potwierdziła też Komisja Krajowa NSZZ „Solidarność” wspierając i współorganizując z NSZZ Rolników Indywidualnych „Solidarność” ogólnopolski protest przeciwko Europejskiemu Zielonemu Ładowi i niekontrolowanemu napływowi na nasz rynek ukraińskich produktów rolnych, w dniu 10 maja 2024 r. w Warszawie.